शालिक: एक समर्पित मानवतावादी

शालिकको जन्म पश्चिम नेपालको अर्घाखाँची जिल्लाको दुर्गम पहाडी क्षेत्रको एउटा सानो गाउँमा भएको थियो । गरिबी, पूर्वाधारको अभाव र प्राकृतिक प्रकोपका कारण आफ्ना आमाबाबु र समुदायले सामना गर्नुपरेको कठिनाइहरू देखेर ऊनी हुर्किए । कठिनाइको यो प्रारम्भिक भोगाईले ऊनीमा अरूलाई मद्दत गर्ने गहिरो इच्छा जाग्यो ।

मेरो परिवारमा १२ जना सदस्य छन् तर कामका कारण सबैजना नेपालका विभिन्न ठाउँमा बस्छन्,” उनले भने । “तर ठूला चाडपर्वहरूमा हामी सबैजना एकै ठाउँमा भेला हुन्छौँ । अहिले म श्रीमती र छोरीसँग बस्दैछु ।”

स्कुल तहको पढाइ गाउँबाट पूरा गरेपछि शालिक उच्च शिक्षाका लागि काठमाडौं आए र मानविकी संकायबाट स्नातकोत्तर गरे । त्यसपछि उनी २०७२ सालको महाभूकम्प पश्चात २०१५ मा पिपल ईन नीडमा फिल्ड एसोसिएटको रूपमा काम गर्न सुरु गरे । जुनबेला नेपाल विनाशकारी भूकम्पबाट प्रभावित भएको थियो जसले हजारौं मानिसहरूको ज्यान गएको थियो भने लाखौं परिवाहरूलाई घरबारविहीन बनाएको थियो । शालिकलाई भूकम्पबाट सबैभन्दा बढी प्रभावित क्षेत्र गोरखा जिल्लामा खटाइएको थियो ।

शालिकले भूकम्पपीडितलाई सहयोग गर्न अथक प्रयास गरे । उनले जीवन निर्वाहको लागि अत्यावश्यक खाना, लत्ताकपडा तथा आवास निर्माण सामाग्रीहरू वितरण गरे । उनको काम गोरखा जिल्लामा भूकम्पपछिको समुदाय पुनरुत्थानको लागि अत्यावश्यक थियो ।

विवाह गरेको १५ दिनपछि लगातार ४० दिनसम्म गोरखाको विकट गाउँ–केरौंजामा बसेर भुकम्पबाट प्रभावित समुदायमा काम गर्नु परेको थियो,’ शालिकले मुक्कुराउँदै भने । “तर मेरी श्रीमती धेरै नै समझदार थिइन् मैले महत्त्वपूर्ण काम गरिरहेको छु भनेर उनलाई थाहा थियो जसले गर्दा पनि विकट गाउँमा बसेर काम गर्न थप हौसला प्रदान ग¥यो ।’’

त्यसएता शालिकले पिपुल ईन नीडसँग विभिन्न तहहरूमा रहेर काम गरिरहेका छन्। उनले पुनर्निमाण, स्वास्थ्य, र स्वच्छतामा पहुँच सुधार योजनाहरूमा काम गरेका छन् भने प्राकृतिक पिपद् जोखिम न्यूनीकरण गर्ने परियोजनामा पनि काम गरेका छन् ।

हाल विपद् पूर्वतयारी तथा जोखिम न्यूनीकरण संयोजकको रूपमा कार्यरत शालिकले विभिन्न तहका सरकारी निकाय तथा अधिकारीहरू, जनप्रतिनिधिहरु, समुदायका सदस्यहरू र विपद्को क्षेत्रमा काम गर्ने अन्य निकायहरुसँग समेत काम गर्दै आईरहेका छन् । उनको मुख्य कामहरूमा विपद् पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्य योजनाहरू निर्माण तथा कार्यान्वयन गर्ने कार्यमा विभिन्न सरकारी निकायहरुसँग नजिक रहेर काम गर्नु रहेको छ । उहाँले प्राकृतिक विद्को जोखिमहरू बारे सचेतना फैलाउन र विपद् प्रतिकार्य गर्न जोखिममा रहेका समुदायहरूको क्षमता विकास गर्न पनि काम गर्छन्।

“म एकपल्ट गोरखाको खोर्लाबेसीबाट खोर्लागाउँसम्म जानुपर्ने थियो । यात्रा लामो थियो र बर्खाको मौसम थियो, मसँग पानी सकिएको थियो । मैले बाटोको छेउमा एउटा काँक्रो भेट्टाएँ र खाएँ जुन काँक्रो बाहिर हेर्दा गाउँघरमा पाईने काँक्रो जस्तो देखिन्थ्यो तर त्यो त खान नहुने काक्रो परेछ यसले मलाई बिरामी बनायो र मलाई लगातार बान्ता हुन थाल्यो तर पुग्नु पर्ने गाउँसम्मको ५ घण्टाको उकालो यात्रा बाँकी थियो । थाकेको शरीर, पानीको अभाव, उकालो बाटो, यी सबै चुनौतीका बाबजुद पनि भूकम्प प्रभावित समुदायलाई हाम्रो आवश्यकता थियो जुन कारणले यस्तो अवस्थामा पनि मैले हार मानिन र खोर्लागाउँ सम्म पुगेरै छाडेँ ।” शालिकले गर्व गर्दै भने ।