हस्तकला द्वारा उज्ज्वल भविष्य निर्माण
प्रकाशित २९ अगस्ट २०२३ पढ्न लाग्ने समय 3 मिनेट
यदि तपाईंसँग सपना छ भने, यसलाई नछोड्नुहोस्। कडा परिश्रम गरिरहनुहोस् र अन्ततः तपाईंले आफ्नो लक्ष्यहरू प्राप्त गर्नुहुनेछ।
रातभरको निन्द्राले थकित आँखा भएतापनि आरती उज्यालो हुनुअघि नै ब्युझिसकेकी थिइन् । आरती आफ्नो ११ महिनाको बच्चालाई काखमा राखेर उसलाई हेर्दै मुस्कुराई राखिन् । बालाजु नगरपालिका–१६ स्थित अनौपचारिक बस्तीकी २९ वर्षीया आरती राम्रो कामको खोजीमा श्रीमानसँगै नुवाकोटबाट काठमाडौँ आएकी थिइन् । यस्तो अवस्थामा, जीवनमा लाखौं चुनौतीहरूको सामना गर्दै, आरती आफ्नो परिवारको राम्रो भविष्य निर्माण गर्न कटिबद्ध थिइन् ।
आरती र उनका श्रीमानले अथक परिश्रम गरेर जीविकोपार्जन गरिरहेका थिए । मजदुरी गरेर केही पैसा लिएर उनले एउटा सानो किराना पसल खोलीन । "सुरुमा सोचे जस्तो सजिलो भएन", आरतीले भनिन्। "मेरो श्रीमान् र मैले लामो घण्टा काम गर्यौं, तर हामीले कमाएको पैसा बाँच्नको लागि पर्याप्त थिएन। तापनि मेरो आशा कहिल्यै मरेन।"
नेपाल महिला उद्यमी महासंघ (FWEAN) अन्तर्गत आयोजित सीप विकास तालिममा छनोट भएको खबर पाएपछि एक दिन आरतीको जीवनमा अनपेक्षित मोड आयो । पीपुल इन नीड, हेल्बेटास नेपाल र डब्लुएचएचको सहकार्यमा सञ्चालित यस अर्बन रेजिलेन्स परियोजनाले महिला उद्यमीहरूलाई हस्तकला र साना उद्यम विकासको बारेमा सिक्ने अवसर प्रदान गर्दै आएको छ भने आम्दानी विकासका लागी नयाँ बाटोहरू पनि खोल्दै आएको छ।
तालिमको अवसर पाउँदा उत्साहित भए पनि आरतीलाई आफ्नो सन्तान छोडेर जाने चिन्ता थियो । तालिमा उपस्थित हुँदा उनले आफ्नी सासूससुरा र श्रीमानलाई बच्चाको हेरचाह गर्ने वाचा गराइन्। सासूससुरा र श्रीमानको सहयोगमा आरतीले तालीममा पूर्ण ध्यान केन्द्रित गर्दै हरेक ज्ञान र सीपलाई आत्मसात आर्जन गर्न सक्षम भइन्।
तालिमले आरतिलाई हस्तकलाको बारेमा परिचित गरायो। उनीले हस्तकला बनाउने प्रक्रिया, यसमा संलग्न प्रविधिहरू र आधारभूत हस्तकलाका वस्तुहरू कसरी बनाउने भन्ने बारे सिकेकी थिईन। यसअघि आरतीले पुतली र कुसन बनाउने तालिम लिएको बताएकी थिईन। तर यो तालीम लिएपछि बनाएको हस्तकला देखेर यस्तो उत्साह पहिले कहिल्यै अनुभव नगरेको उनले बताईन ।
तालिम पछि आरतीले हस्तकला उत्पादन केन्द्र आफ्नो घरबाट टाढा रहेको जानकारी पाईन्। संघर्षको लागि ठुलो चुनौती खडा भयो जब उसलाई आफ्नो बच्चालाई धेरै समयसम्म छोड्नु पर्ने आवस्था सिर्जना भयो । समाधान खोज्नका लागि उनले घरमै बसेर काम गर्न मिल्ने अवसरहरू खोज्दै हिडीन्।
तालिमको क्रममा उनी फेल्ट एसोसिएसनका प्रतिनिधिहरूसँग निरन्तर रूपमा सम्पर्कमा रहिन् र उहाहरूको मार्गदर्शन र सहयोगको खोजी गरिरहिन् । सौभाग्यवस्, उनको प्रयास सफल भयो। उनले तालिम लिराखेकै ठाउमा घरेलु कामको सम्भावनाको जानकारी प्राप्त भएपछि, नयाँ आशा लिएर उनले हस्तकलालाई नै आफ्नो जीविकोपार्जन गर्ने माध्यम बनाईन् ।
हस्तकलालाई जीविकोपार्जनको माध्यम बनाउनुले ठूलो सृजनात्मक सन्तुष्टि मात्र नभई पर्याप्त आम्दानी गर्ने क्षमता पनि प्रदान गर्ने आरतीले बताईन् । उनी आफ्नो ज्ञानलाई उन्नत स्तरमा विस्तार गर्न र अगाडि रहेका अवसरहरू अन्वेषण गर्न उत्सुक थिइन्।
यस क्षेत्रमा आफ्नो ज्ञान र सीप विस्तार गरेर, उनी आफ्नो समुदायमा सानो व्यवसाय स्थापना गर्ने र आफ्नो समुदायको विकासमा योगदान गर्ने महत्वाकांक्षा बोकेकी छिन्।
